EVLİYA ÇELEBİNİN ERZURUM İZLENİMLERİ
Evliya Çelebi’nin, ünlü Seyahatname’de Erzurum’dan övgüyle bahsederken, Erzurum insanını da tasvir ediyor.
Erzurum insanının naif, fedakar ve misafirperver oldukları kadar, kahraman, azametli, ihtişamlı, sert ve vakur olarak da tanımlayan Evliya Çelebi, Erzurum’da gümrük memuru olarak görev yaptığı dönemlerden çeşitli hatırlarını da anlatıyor.
EVLİYA ÇELEBİYE GÖRE:
Erzurum halkının her yaştan insanıyla yiğit ve gürbüz kimselerden oluştuğunu vurguladığı Seyahatname’de Evliya Çelebi, Erzurum halkının fiziksel özelliklerini ise, diri ve sağlam yapılı, sağlık ve sıhhatine düşkün, orta boylu, esmer olarak tarif ediyor. Erzurum insanının ileri gelenlerinin çuha adı verilen samur ve güzel kumaşlar giyinerek işlerine gittikleri bilgisini veren Evliya Çelebi, Dadaşların çarşıya ve pazara giderken bile kıyafetine, hal ve hareketlerine dikkat eden kimseler olduğunu dile getiriyor. Bu davranışın esasen Erzurum insanının birbirine gösterdiği saygı ve nezaketi ifade ettiğini belirten Çelebi, Erzurum halkının bir diğer özelliğini ise, anlayışlı ve misafirperver oluşu şeklinde aktarıyor.
Evliya Çelebi, Seyahatname’de Erzurum ahalisini şöyle anlatıyor:
Erzurumlular halim, selim, iyi huylu, güler yüzlü, fedakar, misafirperver ve anlayışlı insanlar. Mertlikleri, samimiyetleri ve fedakarlıkları dilden dile dolaşmaktadır. Herkes bilir ki; Erzurum ahalisi yumuşak huyludur, devletine, dinine ve diyanetine hesapsızca bağlıdır. Devletinin yanındadır, haklının yanında, haksızın karşısındadır